Kabul edelim; sevgili bir hayvan dostunu kaybetmek korkunç ve acı verici bir deneyimdir. Köpekler ve kediler gibi hayvanların insanlara göre çok daha kısa ömürleri vardır. İronik bir şekilde, bir evcil hayvan sahibi olmak aslında sizin daha uzun yaşamanıza bile yardımcı olabilir. Bu da şu anlama gelir: bir evcil hayvan sahibiyseniz, hayatınızın bir noktasında onu kaybetmekle yüzleşeceksiniz.
Bazı insanlar, evcil hayvanları öldüğünde hissettikleri derin üzüntü ve yıkıma şaşırırlar. Ancak bu üzüntü tamamen normal bir tepkidir. Ruhsal Danışman ve “Who You Callin’ Crazy?” kitabının yazarı Juliet Kuehnle, “Yas, kayba verdiğimiz doğal tepkidir, iç dünyamızda hissettiğimiz şeydir” diyor. Kuehnle, “Sevmenin bedelidir bu” diye açıklıyor.
Eğer sevgili dostunuzu kaybetmenin acısıyla baş etmeye çalışıyorsanız, şu anda yaşadığınız bu zor duygularla nasıl başa çıkacağınızdan emin olmayabilirsiniz. Bu yazıda, neden evcil hayvanını kaybetmenin acısı bu kadar derinlere işliyor ve bu acıyla en etkili şekilde nasıl başa çıkabilirsiniz, onu anlamaya yardımcı olacağız.
Evcil Hayvanı Kaybetmek Neden Bu Kadar Acı Verir?
Kayıp, kayıptır; ister insan ister hayvan olsun, her şekilde zordur. Ruhsal Danışman Juliet Kuehnle, “Evcil hayvanımızla kurduğumuz ilişki ve bağ, kalbimiz için tıpkı başka insanlarla kurduğumuz bağlardan farksızdır” diyor. Sevdiğiniz bir insanı kaybettiğinizde yas tutmanıza şaşırmazdınız, öyleyse evcil hayvanınızı kaybetmenin de çok acı vermesine şaşırmayın.
Aslında bazı açılardan, bir insanı kaybetmekten daha zor olabilir bir evcil hayvanı kaybetmek. Ailemiz ve arkadaşlarımızla karmaşık, çoğu zaman yük taşıyan ilişkilerimiz olurken, bir evcil hayvan ile sahibi arasındaki ilişki oldukça saf ve koşulsuz bir sevgiye dayanır. Hayvanlarımız bizi hiçbir neden veya kusurumuz, başarımız için sevmez. Ne olursa olsun yanımızdadırlar, iyi günde kötü günde. Birçok insan için evcil hayvan, en saf ve karşılıksız sevgi kaynağıdır.
Evcil hayvan sahibi olmak fiziksel ve mental sağlığımız için iyidir. Bir evcil hayvan kaybetmek, inanılmaz bir neşe ve sevgi kaynağını kaybetmek demektir ve bu da elbette korkunç bir his olacaktır.
Evcil Hayvan Kaybetmenin Yasını Tutmak Ne Kadar Sürer?
Sevgili dostunuzu kaybetmenin acısını ne kadar sürede atlatacağınız konusunda kesin bir cevap yoktur. Ruhsal danışman Juliet Kuehnle, “Yas, çok kişisel bir deneyimdir. Üstesinden gelinen veya tedavi edilen bir şey değil, zamanla farklı şekilde taşımayı öğrendiğiniz bir süreçtir” diyor. Kuehnle şöyle açıklıyor: “Herkesin yas süreci kendine özgüdür… bunun için bir formül veya zaman çizelgesi yoktur.”
Eğer yakın zamanda sevgili dostunuzu kaybettiyseniz, muhtemelen bu yasın, acının ne zaman geçeceğini merak ediyor olacaksınız. Ancak duygularımızın üstesinden gelebilmek için önce onları yaşamamız gerekiyor. Bu da haliyle zaman alır. Büyük olasılıkla, her geçen gün önceki güne göre biraz daha az üzüleceksiniz ve sonunda yasınız, baskın bir duygu olmaktan çıkıp arka planda yer alacak.
Yas Sürecini Sağlıklı Bir Şekilde Atlatmak İçin Tavsiyeler
- Duygularınızı Bastırmayın: Yas tutmak normaldir. Hüzün, öfke, suçluluk veya yalnızlık hissetmeniz normaldir. Bu duyguları bastırmak yerine, kendinize yasınızı yaşamaya izin verin.
- Destek Arayın: Aileniz, arkadaşlarınız veya yas danışmanlığı gibi profesyonel destek kaynaklarından yardım alın.
- Anıları Yaşayın: Fotoğrafları bakın, birlikte yaptığınız aktiviteleri hatırlayın ve onunla ilgili güzel anıları yaşatın.
- Yeni Bir Dost Edinmeyi Bekleyin: Yeni bir hayvan almak için kendinizi zorlamayın. Kaybınızın acısını atlattıktan sonra, yeni bir dost edinmeyi düşünebilirsiniz.
- Kendinize İyi Bakın: Dengeli beslenin, düzenli uyuyun ve egzersiz yapın. Yas tutarken kendinize iyi bakmak önemlidir.
Unutmayın, bu süreç herkes için farklı işler. Yasınızı sağlıklı bir şekilde atlatmak için kendinize zaman tanıyın ve gerektiğinde destek arayın.
Sevgili Dostunuzun Yasını Sağlıklı Bir Şekilde Atlatmak İçin Stratejiler
Neyse ki, kederi yok edemeseniz bile, duygularınızla başa çıkmak için stratejiler kullanabilirsiniz. Bu da sizi, zamanla bu duyguların üstesinden gelmeye yaklaştıracaktır. İlk adım ise beklentilerden vazgeçmek.
Ruhsal Danışman Juliet Kuehnle, “İnsanlar kederin nasıl olması gerektiğine dair beklentilerini bıraktıklarında, kaybı ve hayatlarındaki değişiklikleri kabullenerek bunları yaşamlarına entegre etmeye başlayabilirler” diyor.
Ayrıca, kederin mutlaka “üzgün”den “yeniden mutlu”ya doğru giden düz bir çizgi olmadığını da bilmelisiniz. Kuehnle, “Pek çok kişi Elizabeth Kubler-Ross’un yasın beş aşamasına (inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme) aşina ve bu aşamaların tümünden sırayla geçeceklerini bekliyor, ancak durum her zaman böyle olmuyor” diyor. “Bazen insanlar bu beş aşama arasında gidip gelebilir, bazen de bazı aşamaları hiç deneyimlemeyebilirler.”
Duygularınızı yaşamak, onlarla başa çıkmanın en iyi yoludur.
Kendine bakım da önemlidir: Yas tutarken, sadece size iyi geldiği için istediğiniz şeyleri yapın. Kuehnle, kendinizi rahatlatmayı ve duygularınızı düzenlemeyi öneriyor. Ayrıca nefes egzersizleri yapmayı, kaybınızla ilgili kendi hikâyenizi oluşturmak için zaman ayırmayı ve duygularınız hakkında günlük tutmayı da tavsiye ediyor.
Elbette, sevgili dostunuzun yasını tek başınıza atlatmak zorunda değilsiniz. Terapi her zaman faydalıdır ve size, kaybınızdan bahsetmekten sıkılacaklarını düşünmeden duygularınızı paylaşabileceğiniz bir ortam sağlar. Terapistler ayrıca duygularınızı sağlıklı bir şekilde yaşamanız için size değerli araçlar sunabilir.
Sevgili Dostunuzu Anma ve Onu Onurlandırmanın Yolları
Evcil hayvanınızla kurduğunuz ilişki son derece kişiseldi, bu nedenle onu anma ve onurlandırma şekillerinizin de öyle olması doğaldır. Ruhsal Danışman Juliet Kuehnle, “İçinize sinen bir şey yapmaktan çekinmeyin” diyor. Kuehnle iki öneri sunuyor: “Belki köpeğiniz belirli bir yere yürümeyi çok severdi. Oraya gidip çiçek bırakabilirsiniz. Belki de hayvanınızın tasmasından çıkan sesi duymanın size güzel anılar yaşattığını hatırlıyorsunuz. O zaman bu tasmayı saklayabilirsiniz.”
Eğer doğru şeyin ne olduğu hemen aklınıza gelmiyorsa, Kuehnle kendinize karşı nazik ve sabırlı olmanızı söylüyor. Sevgili dostunuzu onurlandırmak için önünüzde tüm zaman var ve doğru zaman geldiğinde ne yapacağınızı bileceksiniz. “Belki de şimdi anma ve onurlandırma eylemiyle uğraşmanın zamanı değil, ancak belki 6 ay sonra farklı hissedeceksiniz” diyor ve ekliyor: “Bunu ihtiyacınız olduğunda, istediğiniz şekilde yapma izniniz var.”
Sevgili Dostunuzu Anmanın ve Onurlandırmanın Kişisel Yolları
- Fotoğraf Albümü Oluşturun: Evcil hayvanınızın fotoğraflarından bir albüm oluşturun. Bu albüme onunla birlikte yaptığınız aktivitelerden ve gezilerden fotoğraflar ekleyebilirsiniz.
- Sevdiği Bir Yere Mama Bırakın: Eğer evcil hayvanınız bahçede vakit geçirmeyi seviyorsa, sevdiği bir yere sembolik olarak biraz mama bırakabilirsiniz.
- Anı Eşyaları Saklayın: Tasması, oyuncağı veya sevdiği bir battaniye gibi anı eşyalarını saklayarak onu anımsayabilirsiniz.
- Bir Hayır Kurumuna Bağış Yapın: Evcil hayvanları korumakla ilgili bir kuruma evcil hayvanınızın adına bağış yapabilirsiniz.
- Bir Şiir Yazın veya Resim Çizin: Yaratıcı yönünüzü kullanarak evcil hayvanınızla ilgili bir şiir yazabilir veya resim çizebilirsiniz.
- Evcil Hayvanınızın Anısına Bir Ağaç Dikin: Evcil hayvanınızın hatırasını yaşatmak için bir park veya bahçeye bir ağaç dikebilirsiniz.
Bu öneriler, sevgili dostunuzu anmanıza ve onurlandırmanıza yardımcı olabilir. Unutmayın, onu anmanın en iyi yolu, sizin için en anlamlı olanı yapmaktır.
Ailenizin Bu Kayıpla Başa Çıkmasına Nasıl Yardımcı Olunur?
Aileniz varsa -ki bu diğer evcil hayvanları da içerir- bu kederde yalnız olmayacaksınız. Ailenizdeki diğer bireylerin de yas tutmalarına yardımcı olmanız gerekebilir.
Ruhsal Danışman Juliet Kuehnle, “Ebeveynler, farklı yaş ve gelişim dönemlerindeki çocukların ölümü ve kederi nasıl kavramsallaştırdığını öğrenebilirler” diyor. “Gelişim düzeylerine göre, bunun ne anlama geldiğini farklı şekilde anlayacaklardır.” Çocuğunuza/çocuklarınıza yaşına uygun bilgi sağlamak için The Dougy Center’dan yararlanmayı öneriyor.
Ayrıca, “Ailenizin keder, kayıp ve yas süreciyle nasıl başa çıktıklarını kontrol etmekten çekinmeyin. Onların duygularını normalleştirin ve onaylayın, uygun duygusal açığa vurum ve düzenleme için model olun” diyor. Yas düzelmiyorsa, terapiye başvurmayı düşünün. Terapi, yasın işe gitmeyi veya okula gitmeyi engelleyecek kadar hayat fonksiyonlarını etkilemeye başladığı durumlarda doğru adımdır.
Eğer bir evcil hayvanınız varsa ve o da kardeşinin kaybıyla mücadele ediyorsa, ona bu süreçte yardımcı olabilirsiniz. Üzgün hissetseniz bile ona neşeli bir sesle konuşmayı, onunla vakit geçirmeyi, birlikte yeni aktiviteler denemeyi ve onu rahatlatan günlük rutinlerini sürdürmeyi önerir.
Sevgili Dostunuzun Yasını Tutmak ve İyileşme Süreci
Yas, başa çıkılması zor bir süreçtir ve aceleye getirilemez. Evcil hayvanınızı kaybetmek, ciddi bir ilişkinin kaybı demektir, bu nedenle bunun derin bir etkisi olmasını bekleyin. Bir süre boyunca üzüntü duymanız muhtemeldir ve bu duygular zaman zaman artabilir veya azalabilir. Duygularınızı bastırmadan yaşamaya izin vererek, terapi yardımı alarak ve kendinize iyi bakarak yas sürecini kolaylaştırabilirsiniz.
Sevgili bir dostunu kaybetmek korkunçtur, ancak bir süre sonra keder hafifleyecek ve tekrar iyi hissedeceksiniz. Evcil hayvanınızı her zaman hatırlayacaksınız ve onu onurlandırmanın birçok yolu var. İster iki bacağı ister dört bacağı olsun, sevdiklerimiz hayattan ayrıldıklarında bile sevgimiz yaşamaya devam eder.
Son Söz
Sevgili bir dostunu kaybetmek, hayatımızdaki en zor deneyimlerden biri olabilir. Bu kaybın acısını atlatmak zaman alır ve her bireyin yas süreci kendine özgüdür.
Unutmayın:
- Yas tutmak normaldir ve bu süreçte kendinize karşı sabırlı olun.
- Duygularınızı bastırmadan yaşamaya izin verin.
- Terapi ve destek grupları gibi yardıma açık olun.
- Evcil hayvanınızın anısını yaşatmanın ve onu onurlandırmanın birçok yolu var.
Sevgimiz sonsuzdur ve sevdiklerimiz, aramızdan ayrıldıktan sonra bile kalbimizde yaşamaya devam eder.